Bản quy ước ứng xử văn hóa đầu tiên của thành phố Huế

Trong bài viết này, chúng ta được giới thiệu về chương trình hành động của ông Nguyễn Lân – người Việt đầu tiên được cử làm Đốc lý thành phố Thuận Hóa. Bản tuyên bố của ông nêu ra 15 điều quy định trong việc quản lý và xây dựng lối sống có văn hóa, văn minh cho người dân. Các điểm nhấn trong chương trình gồm: tẩy trừ các dấu vết của người Pháp; bài trừ nạn cờ bạc và nạn chợ đen; tổ chức lại các phạm điếm bình dân; kiểm soát việc đánh thuế và phòng thủ thụ động. Nhiều điều trong chương trình này vẫn mang giá trị áp dụng cho hiện tại.

Nguyễn Lân – Đốc lý thành phố Thuận Hóa đầu tiên người Việt đã có một chương trình hành động công khai với nhân dân. Dưới đây là nội dung của Lời Tuyên bố được xem như bản quy ước ứng xử văn hóa đầu tiên của Huế do ông Nguyễn Lân đề xuất:

1. Tẩy trừ các dấu vết của người Pháp: Đổi tên các đường phố; sửa lại đài trận vong tướng sĩ thành một đài kỷ niệm ngày tuyên bố độc lập;
2. Bài trừ nạn cờ bạc: Trong lúc này, dù là nam hay nữ và ở bất cứ điểm gì, ai say mê con bài lá bạc thì sẽ bị xét xử và phải chịu án nghiêm;
3. Bài trừ nạn chợ đen;
4. Bài trừ nạn ăn mày: Sẽ cùng hợp tác với hội Cứu viện Trung ương để giúp kẻ khó khăn (bần) được học việc và kiếm sống cho gia đình;
5. Bài trừ nạn hối lộ: Người muốn thuê lòng tin những kẻ trong quyền cao chức trọng cũng như các kẻ ăn tiền hối lộ đều phải chịu án nghiêm;
6. Tổ chức lại ngạch cảnh sát để giữ gìn an ninh, trật tự;
7. Chăm sóc việc vệ sinh chung: Đặt chỗ để rác; sửa các cầu cống, rãnh; cấm phóng uế ở vệ đường, ở bờ sông và các hầm trú ấn (kẻ tầm bậy sẽ bị phạt tiền và nếu tái phạm, sẽ được dán biển);
8. Sơn lại các đường tùy thuộc vào ngân sách;
9. Lập một Hội đồng gồm những người có lòng yêu nước trong xã hội;
10. Phân phát thực phẩm công bằng: Người khai gian thẻ giới hạn lương của mình sẽ bị xét xử và chịu án nghiêm;
11. Kiểm soát việc thu thuế cho công bằng;
12. Tổ chức lại các quán điếm dành cho nhân dân lao động;
13. Nhờ thanh niên có thời gian rảnh làm công việc công ích: Đào lỗ trú ẩn từng người; Trồng khoai lang hai bên theo con sông và trên các miền hoang để nuôi kẻ nghèo giúp Hội Cứu trợ; Làm đồ thủ công bán lấy tiền giúp kẻ khó khăn;
14. Kiểm soát việc đo lường trong thành phố cho được công bằng và khuyên nhân dân nên theo mét hệ;
15. Tổ chức lại việc phòng thủ thụ động.

Những điều quy định này đã được Nguyễn Lân cố gắng làm cho đầy đủ tùy thuộc vào quyền hạn của ông ta. Việc có hiệu quả hay không, còn tùy thuộc vào lòng thành thực và sự mong muốn của người dân trong thành phố. Nhà cầm quyền và người dân phải lao động chung tay, tuân theo kỷ luật để xây dựng một lối sống văn minh, văn hoá.

Hỏi đáp về nội dung bài này

Người Việt đầu tiên được cử làm Đốc lý của thành phố Thuận Hóa là ai?

Ông Nguyễn Lân.

Bản chương trình tối thiểu sau này do ông Nguyễn Lân đề xuất có bao nhiêu điểm quy định?

Có 15 điểm.

Nội dung của điểm số 1 trong bản chương trình tối thiểu là gì?

Tẩy trừ các dấu vết của người Pháp: Đổi tên các đường phố; sửa lại đài trận vong tướng sĩ thành một đài kỷ niệm ngày tuyên bố độc lập;

Theo bản chương trình, những hành vi nào sẽ bị xử lý nghiêm theo luật pháp?

Bài trừ nạn cờ bạc, bài trừ nạn chợ đen, bài trừ nạn ăn mày và bài trừ nạn hối lộ. Những kẻ thực hiện những hành vi này sẽ được giải tòa và kết án rất nặng.

Ban Cứu Tế được nhắc đến trong điểm số thứ 13 có công việc gì và được giúp đở ra sao?

Ban Cứu Tế được giúp đỡ bằng cách dùng thì giờ rảnh làm các công việc công ích như đào lỗ trú ẩn từng người, trồng khoai sắn ở hai bờ sông và ở các đất hoang để nuôi kẻ nghèo đi khất thực giúp Ban Cứu tế, làm đồ thủ công bán lấy tiền giúp kẻ nghèo.

Nội dung được tham khảo từ trang web: baothuathienhue.vn