Thừa Thiên Huế Thừa Thiên Huế
Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản văn hóa Huế đã tìm hiểu và thông báo kết quả ban đầu về việc tìm kiếm hai vò xương sọ của Nguyễn Huệ và Nguyễn Nhạc. Các nhà nghiên cứu cho rằng, sau khi bị bỏ trong ba cái vò tống giam, hai vò này đã được chôn cất ở làng Dạ Lê Chánh. Dù không có chứng cứ rõ ràng, nhưng việc lập miếu thờ hai vò này đã được người dân thực hiện và được coi là một nguồn tư liệu dân gian quan trọng với lịch sử và tôn giáo.
Tìm hiểu về di sản văn hóa Huế, Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản văn hóa Huế đã tổ chức tọa đàm tại hội trường UBND phường Thủy Vân, thành phố Huế vào ngày 24/6. Theo các nhà nghiên cứu, sau khi đất nước thống nhất, vua Gia Long đã đem tù binh Tây Sơn ra làm lễ Hiến phù ở Thái Miếu vào năm 1802. Hầu hết tù binh từ nhà Tây Sơn đã bị hành quyết dã man, lăng mộ Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ bị phá hủy hoàn toàn. Hộp sọ và một phần thi thể của Nguyễn Huệ, Nguyễn Nhạc và Nguyễn Quang Toản đã bị bỏ trong ba cái vò tống giam ở nhà Đồ Ngoại. Năm 1822, ba cái vò được chuyển vào ngục thất, giam giữ trong những ngăn cách biệt nhau và niêm phong cánh cửa. Mỗi tháng, có một phái đoàn đến xem xét và xác nhận sự giam giữ này. Ngục thất, hay Khám Đường, nằm ở góc Tây – Nam của kinh thành Huế, thuộc phường Tây Lộc ngày nay.
Theo nhà nghiên cứu Phạm Thanh Tùng, cai ngục, lính canh và tù nhân đã bí mật lập bàn thờ ba “ông vò” trong ngục thất với mong muốn được linh phò hộ mạng. Nhiều thế hệ cai ngục và tù nhân sống chung sống và kính cẩn thờ ba “ông vò” trong suốt 63 năm. Tuy nhiên, khi kinh đô Huế thất thủ vào năm 1885, cả ba “ông vò” đã biến mất trong cuộc tháo chạy của quan quân triều đình và tù nhân trong Ngục Thất.
Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, người dân Huế truyền đời câu chuyện rằng sau sự kiện thất thủ kinh đô, có một nhân vật trong triều đã mang hai chiếc vò đi về hướng Đông – Nam kinh thành Huế, trong đó một vò đã bị thất lạc. Có giả thuyết cho rằng, những vò này đã được đem đến Bình Định, nhưng sau nhiều năm khảo cứu, không có kết quả. Cũng có giả thuyết rằng những vò xương này đã được chôn cất ở Miếu Đôi, làng Dạ Lê Chánh.
Ông Tùng cho biết rằng các vị cao niên kể rằng sau sự kiện thất thủ kinh đô, tù nhân đã chạy ra ngoài ngục thất và mang hai “ông vò” chứa hộp sọ của Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ để chôn cất trên một cồn đất ở cuối làng Dạ Lê Chánh. Từ đó, có thể nhìn thấy làng Thanh Thủy Chánh (làng Cầu Ngói) ở phía Đông Nam và làng Vân Thê ở phía Đông Bắc. Sau đó, do lũ lụt xóa mất dấu tích hai nấm mồ. Dân làng đã dựng lên hai cái miếu nằm cạnh nhau để thờ người đã khuất trong hai ngôi mộ đã mất dấu. Công việc xây dựng và trùng tu miếu thờ đã được giữ kín tiếng vì sợ hậu quả đến cả làng.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân, có thể khái quát nơi chôn hai vò xương sọ vào một cánh đồng trên ruộng công, khó xác định được người trách nhiệm, dù phải tránh truy cứu nhưng phải tỏ lòng tôn kính đối với các bậc thiên tử. Ông đặt vấn đề liệu đó có phải là Miếu Đôi ở làng Dạ Lê Chánh hay không. Nhà nghiên cứu Dương Phước Thu cũng cho rằng cần tiếp tục nghiên cứu nếu như đó là nơi mà những người cướp ngục thất đã chôn cất hai “vò sọ” và sau đó bị lũ lụt cuốn trôi. Hiện tại, ngôi miếu vẫn còn tồn tại và đã được trùng tu nhiều lần, lần đầu tiên diễn ra năm 1911. Mặc dù miếu không có bài vị, sắc phong hay bất kỳ ghi chú nào, nhưng nó vẫn được coi là một nguồn tư liệu dân gian xác tín với lịch sử và thần linh.
Hỏi đáp về nội dung bài này
1. Tại sao Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản văn hóa Huế đã tổ chức tọa đàm?
– Hội Nghiên cứu và Phát triển di sản văn hóa Huế đã tổ chức tọa đàm để thông báo kết quả ban đầu sau hơn 6 tháng điền dã, nghiên cứu về việc tìm hiểu về các vò xương bị mất dấu của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Quang Toản.
2. Lăng mộ của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Quang Toản bị xử lý như thế nào sau khi thống nhất đất nước?
– Lăng mộ của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Quang Toản đã bị quật phá, xương cốt bị nghiền nát và vứt đi.
3. Ngục thất, hay Khám Đường, nằm ở đâu trong thành phố Huế?
– Ngục thất, hay Khám Đường, nằm ở góc Tây – Nam của kinh thành Huế, hiện nay thuộc phường Tây Lộc.
4. Vì sao công việc xây dựng và trùng tu miếu thờ được giữ kín tiếng?
– Công việc xây dựng và trùng tu miếu thờ được giữ kín tiếng vì sợ hệ lụy đến cả làng.
5. Hiện nay, ngôi miếu thờ của Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ còn tồn tại không?
– Hiện nay, ngôi miếu thờ của Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ vẫn còn tồn tại và đã được trùng tu nhiều lần từ năm 1911.
Nguồn thông tin được tham khảo từ: baothuathienhue
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: thuathienhue_org
