Thừa Thiên Huế Thừa Thiên Huế
Nhã nhạc – loại hình âm nhạc cung đình được xem là quốc nhạc, phát triển từ các triều đại quân chủ Việt Nam. Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của Việt Nam, Nhã nhạc là biểu tượng cho sự trường tồn và hưng thịnh của triều đại. Nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị Nhã nhạc đã được quan tâm và tiếp tục phát triển.
Tinh hoa Nhã nhạc – âm nhạc cung đình Việt Nam
Nhã nhạc là loại hình âm nhạc chính thống của Việt Nam, được xem là quốc nhạc và sử dụng trong các cuộc tế, lễ của triều đình. Từng được các triều đại quân chủ Việt Nam coi trọng và phát triển trở thành biểu tượng cho sự trường tồn, hưng thịnh của triều đại. Các quy định về quy mô dàn nhạc, cách thức diễn xướng, nội dung bài bản của Nhã nhạc đều rất chặt chẽ, phản ánh tính quy củ qua các định chế thẩm mỹ cao, có khả năng phản ánh tư tưởng, quan niệm triết lý của chế độ quân chủ đương thời.
Nhạc cung đình là một bộ môn âm nhạc truyền thống đặc sắc của Việt Nam, đặc biệt Nhã nhạc Huế có giá trị rất cao về phương diện lịch sử lẫn nghệ thuật. Tuy được sử dụng ở chốn cung đình, nhưng việc sáng tạo và biểu diễn hầu hết đều do những nhạc sĩ, nghệ sĩ xuất thân từ trong dân gian, nhờ có tay nghề cao mà được sung vào cung để phục vụ cho triều đình. Các nhạc khí được dùng trong nhạc cung đình cũng được chế tạo rất kỹ, chạm cẩn khéo léo, tinh xảo hơn nhạc khí dùng trong dân gian, lại có đầy đủ màu âm.
Nhã nhạc được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại. Sự công nhận này được xem là động lực tạo nên đột phá trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của Nhã nhạc. Nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị này đã được các cơ quan chức năng và nghệ sĩ trong lĩnh vực âm nhạc cung đình Việt Nam thực hiện.
Bảo tồn và phát huy giá trị của Nhã nhạc
Sau khi được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, Nhã nhạc được quan tâm bảo tồn và phát huy giá trị bởi UNESCO. Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tuyển chọn 1 lớp 20 người đào tạo tại Trường trung cấp Văn hóa nghệ thuật để phục vụ cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị Nhã nhạc. Từ đó, Nhã nhạc có thêm lực lượng nghệ sĩ có tay nghề, trẻ hóa đội ngũ để tiếp tục công việc nghiên cứu, trao truyền.
Các nghệ nhân, nghệ sĩ, cán bộ của nhà hát đã nghiên cứu, sưu tầm, điền dã, tìm tòi các bài bản Nhã nhạc lưu truyền ở các nghệ nhân trong và ngoài tỉnh để phục dựng lại. Quá trình này gặp nhiều khó khăn vì các tài liệu lịch sử về Nhã nhạc không còn nhiều, lại phân bố ở nhiều nơi, không có một cơ sở lưu trữ bài bản và hệ thống. Cán bộ nghiên cứu phải đi điền dã tìm các nghệ nhân, nghệ sĩ ở khắp trong cả nước.
Sau quá trình nghiên cứu và phục dựng, các bài bản của Nhã nhạc được đưa ra phục vụ có hiệu quả. Hiện nay, ngoài các chương trình biểu diễn phục vụ chính khách trong và ngoài nước, khách quốc tế và Nhân dân, nhà hát cũng biểu diễn Nhã nhạc ở các không gian diễn xướng ngày xưa đã trình tấu trong Hoàng cung để phục vụ khách du lịch.
Bảo tồn và phát huy giá trị của Nhã nhạc cung đình là một công việc vất vả nhưng đầy ý nghĩa. Các nghệ sĩ trong lĩnh vực âm nhạc cung đình Việt Nam luôn cố gắng để bảo tồn và phát huy giá trị của Nhã nh
Hỏi đáp về nội dung bài này
1. Nhã nhạc là loại hình âm nhạc gì?
– Nhã nhạc là loại hình âm nhạc chính thống, được xem là quốc nhạc, sử dụng trong các cuộc tế, lễ của triều đình.
2. Tại sao các triều đại quân chủ Việt Nam coi trọng và phát triển Nhã nhạc?
– Nhã nhạc trở thành một biểu tượng cho sự trường tồn, hưng thịnh của triều đại.
3. Những quy định về quy mô dàn nhạc, cách thức diễn xướng, nội dung bài bản… của Nhã nhạc như thế nào?
– Các quy định về quy mô dàn nhạc, cách thức diễn xướng, nội dung bài bản… của Nhã nhạc đều rất chặt chẽ, phản ánh tính quy củ qua các định chế thẩm mỹ cao, có khả năng phản ánh tư tưởng, quan niệm triết lý của chế độ quân chủ đương thời.
4. Tại sao Nhã nhạc Huế có giá trị rất cao?
– Theo cố GS.TS. Trần Văn Khê, Nhã nhạc Huế là một bộ môn âm nhạc truyền thống đặc sắc của Việt Nam, đặc biệt có giá trị rất cao về phương diện lịch sử lẫn nghệ thuật.
5. Những nỗ lực nào để bảo tồn và phát huy giá trị của Nhã nhạc?
– Sau khi được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, Nhã nhạc được quan tâm bảo tồn và phát huy giá trị. Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tuyển chọn 1 lớp 20 người đào tạo tại Trường trung cấp Văn hóa nghệ thuật để phục vụ cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị Nhã nhạc. Những bài bản của Nhã nhạc cung đình sau khi nghiên cứu đều đưa ra phục vụ có hiệu quả.
Nguồn thông tin được tham khảo từ trang web: baothuathienhue.vn
Nội dung được biên tập, sáng tạo thêm bởi: thuathienhue.org
